'Yönetmelik uygulansaydı yanarak ölmezlerdi!"
Son dönemde artık gösteren otobüs yangınları ile ilgili bayram öncesi açıklama ve uyarılar bulunan Otobüs Yangınlarını Önleme Derneği yöneticileri, Türkiye’de otobüslere iki kat elektrik gücü yüklenmesi ve yoğun dönemlerde araçların hiç durmadan çalışması sebebiyle yangınlara davetiye çıktığını belirtti.
Otobüs Yangınlarını Önleme Derneği Başkanı Selim Gediz ve Genel Sekreteri Tarhan Aslan, son zamanlarda meydana gelen otobüs yangınlarına ilişkin açıklama yaptı.
2012’de çıkartılan ‘Araç İmal Tadil Montaj Hakkındaki Yönetmelik’e ek madde eklendiğini ve buna göre üretilen sıfır araçlara yangın alarm ve algılama sisteminin kurulması gerektiğini, 2004 model sonrası araçlarda bu algılama sisteminin monte edilmesini zorunlu kılındığını kaydeden derneğin genel sekreteri Tarhan Aslan, “Geçiş süreci için 1.5 sene süre verilmiş. 2019’da hala bu yönetmelik uygulanmıyor” dedi.
Aslan, Türkiye’de otobüslere iki kat elektrik gücü yüklenmesi ve yoğun dönemlerde araçların hiç durmadan çalışması sebebiyle yangınlara davetiye çıktığını ifade etti.
‘YÖNETMELİK UYGULANSAYDI YANARAK ÖLMEZLERDİ’
Türkiye’de her ay yaklaşık bir otobüsün yandığını vurgulayan Aslan, 2012’de çıkartılan ‘Araç İmal Tadil Montaj Hakkındaki Yönetmelik’e ek madde eklendiğini belirterek, şöyle konuştu:
“2019’da hala bu yönetmelik uygulanmıyor. Eğer uygulansaydı İstanbul Kavacık’ta çalışan 34 JL 8098 plakalı otobüste 4 vatandaşlarımız yanarak ölmezdi. 2 Ağustos 2019’da Balıkesir’de 06 LK 794 plakalı otobüste 5 vatandaş hayatlarını kaybetti. Eğer yönetmelik uygulansaydı bu vatandaşlarımız hayatlarına devam edecekti. Yaralananlardaki yanıkların iyileşmesi ayrı bir problem”
‘24 WATTLIK ARAÇTA 28 WATT ÇALIŞTIRIYORLAR’
2014’te meydana gelen otobüs yangını sonrası Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı ile sektör temsilcilerinin çalıştay düzenlendiğini, gelen talep doğrultusunda TSE’nin söz konusu sistem için kriterler belirlediğini dile getiren Aslan, şöyle devam etti:
“Yangını tespit etmek için 15 saniye içinde ısı ve duman sensörleri konuluyor. Bunun için 130 derece baz alınıyor. Isı değişimini şoförün önündeki panoda uyaracak şekilde sistemde düzenleme yapılıyor. Şu anda araçların fabrika çıkışındaki elektrik tesisatı, sigorta sistemi dikkate alınmıyor. İnternet bağlantısını sağlayan uydu sistemi 28 watt ile çalışıyor. 24 wattlık araçta 28 watt çalıştırıyorlar. Bu zaten yangına davetiye oluyor. Müşterinin isteği üzerine araçlardaki sıcak suyu sağlayan su ısıtıcılar, fabrika çıkışında suyu 70 derece ısıtacak şekilde düzenleniyor. Türkiye’de fabrika çıkışından sonra su 100 dereceye kaynayacak şekilde ayarlanıyor. Bunun sonucunda servis elemanı içinde suyu unuttuğu zaman içindeki plastik yanmaya başlıyor. 2-3 yılda meydana gelen yangınlarda en büyük yangın sebebi bu su ısıtıcı bölümünden kaynaklanıyor.”
‘AĞIR KUSUR OLMALI’
Özellikle bayram gibi yoğun dönemlerde araçların kontak kapatmadığını, bu araçlar Türkiye’de üretilse de mühendisliğinin genelde yurt dışı bazlı olduğunu ifade eden Aslan, şöyle konuştu:
"Hiçbirinin motoru Türkiye’de yapılmıyor. Firmalardaki mühendisler bu arabaların 24 saat durmadan çalışacağını düşünmüyor. Yurt dışında böyle bir durum yok. Adamlara ‘araca iki katı elektrik gücü biniyor, durmadan çalışıyor’ desek nasıl yanmadıklarına şaşırırlar. Yangını bir noktaya kadar önleyebilirsiniz. Önleyemediğiniz anda yolcuların hayatını kurtarmak için bu uyarı sisteminin kurulması lazım. Bunun için yönetmelik var. Bu araçlardaki yangın alarm ve algılama sistemlerinin bulunmaması ağır kusur olmalı.”
YOLCU VE FİRMALARA UYARI
Dernek olarak bu sorunun peşinde olduklarını belirten Aslan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kamuoyu baskısı oluşturmaya çalışıyoruz. İnsanlar bayram nedeniyle yollara düşecek. Ricamız, bindikleri araçta yangın algılama sistemini kontrol edemese de firmadan araçlarda böyle sistem var mı, yok mu diye sorsunlar. Araçta yangın söndürme tüpünün olmasını talep etsinler. Motor bölümünde otomatik yangın söndürme bölümünün olup olmadığını sorsunlar. Firmalara bayram dönemlerinde dışarıdan araç temine etme imkanı veriliyor. Bu araçlarda bu sitemin olup olmadığını, çalışıp çalışmadığını tespit etsinler. Otobüs camiası cefakar bir şekilde sistemi yürütmeye çalışıyorlar. Kamu denetiminin başlatılması, ancak bu durumun ağır kusur olması ile geçerli. Okul servislerinde koltuk sensörü zorunluluğu getirildi. 3 Eylül 2019 tarihine 25 gün kaldı. O yönetmelik yine ertelenecek. Piyasadaki araçların yüzde 1’ine bile bu sensör takılmadı. Yönetmelik gereği araçların koltuk sensör sistemi yoksa okul servis vasfından çıkması gerekiyor. Onlara muayene tarihine kadar geçici izin verilsin. 2020’ye ertelenirse yine kimse takmayacaktır.”
Öte yandan Aslan, özellikle yeni araçlarda 10 numara yağın kullanılmadığını vurguladı.
