Tüm çalışanları ilgilendiren kıdem tazminatı değişikliği: Temmuz'da zam gelecek!

Yasalarımız kıdem tazminatı alabilmek için işçinin kendi istek ve kusuru dışında ayrılması gerektiğini şart koşuyor. Ancak 1475 sayılı yasanın halen yürürlükte olan 14. maddesine göre bunun bazı istisnaları da var.

Emeklilik, kadınlar için evlilik, askerlik, emeklilik için yaş dışındaki şartları taşıyan ve haklı fesih gibi sebeplerle istifa edenler de kıdem tazminatı alabiliyor. Kıdem tazminatı hesaplanabilmesi için son iş yerinde en az 1 yıl çalışmış olmak da gerekiyor.

Kıdem tazminatı hesabı son alınan brüt ücret üzerinden yapılıyor. Bu brüt ücrete yıl içinde alınan düzenli ödemeler de dahil edilebiliyor. Böylece giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplama yapılıyor.

Hesaplamada çalışılan yıl kadar ay ve günler de dikkate alınarak kıdem tazminatı ortaya çıkartılıyor. Kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesiliyor ve ödemeler tek seferde nakit olarak banka yoluyla yapılıyor. İşçinin izni olmadan kıdem tazminatı taksite bölünemiyor.

BİR ÜST SINIRI BULUNUYOR

Kıdem tazminatı hesaplanırken giydirilmiş brüt ücret dikkate alınsa bile bunun bir üst sınırı bulunuyor. Buna kıdem tazminatı tavanı deniliyor.

Yine 1475 sayılı İş Kanununun 14'üncü maddesinde "Kıdem tazminatının yıllık miktarı, Devlet Memurları kanununa tabi en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesi geçemez." hükmü bulunmaktadır.

Buna göre de Hazine ve Maliye Bakanlığı her yıl Ocak ve Temmuz aylarında kıdem tazminatı tavanını açıklamaktadır. Her Ocak ayında memur ve memur emeklilerine yapılan zam oranında kıdem tazminatı tavanı da artırılmaktadır.

HESAP YAPILIRKEN DİKKAT

Son yapılan artışla birlikte Temmuz ayına kadar uygulanacak kıdem tazminatı tavanı 7.638,96 TL olmuştur. Bu rakamın anlamı şudur. Sizin brüt maaşınız bu rakamın üzerinde ise kıdem tazminatınız bu miktar üzerinden hesaplanacaktır.

Yani brüt maaşı 6 bin lira olan bir çalışanın kıdem tazminatı çalıştığı süre ile 6 bin liranın çarpımı sonucu bulunacaktır. Ancak brüt maaşı 10 bin lira olan bir çalışanın kıdem tazminatı için uygulanacak brüt maaş tutarı 7.6328,96 TL olacaktır.

Temmuz'dan sonra ayrılacak bir çalışan bu noktada daha yüksek kıdem tazminatı alabilecektir. Yasa verilecek en yüksek kıdem tazminatı tavanını belirlemiş durumda.

BU RAKAM AŞILIR MI?

Ancak işveren kendi isteği ile bunu aşarak bir rakam ödemek isterse, ya da çalışanın gerçek maaşını dikkate almak isterse bunda bir sıkıntı bulunmuyor.

Ancak burada işverenlerin dikkat etmesi gereken nokta bu tavanı aşan kısım için gelir vergisi ödemek gerektiği noktasıdır. Ancak işçi bu tavanın üzerinde bir tazminat almak için talepte bulunamaz.

RAKAMDA ARTIŞ OLACAK

Kıdem tazminatı tavanının her yıl Ocak ve Temmuz aylarında arttığını belirtmiştik. 5 Temmuz'da açıklanacak enflasyon oranı ile birlikte Ocak ayından bu yana geçen 6 aylık enflasyon da belirlenmiş olacak.

Bu enflasyonun yüzde 3'lük toplu sözleşme zammını geçmesi durumunda fark oluşacak ve bu fark memurlara ve memur emeklilerine ödenecek. Bu oran kıdem tazminatı tavanının artışını da belirleyecek.

Buna göre 5 aylık enflasyon oranı ile hesaplandığında yeni kıdem tazminatı tavanı 8.127,10 TL olacak. Ancak Haziran enflasyonunun da eklenmesiyle yüzde 7.67'lik artışla rakamın 8.224,10 TL olmasını bekliyoruz.

KAYNAK: YENİ ASIR / FARUK ERDEM