Tarihe karışan SSCB'nin tek vatandaşı o!
Ukrayna doğumlu Aleksandra Dravetskaya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) dağıldığında Türkiye’de kaçaktı. 1991'de yaşanan dağılmı sürecinden birkaç yıl sonra ülkesine dönmek istedi. Ancak konsolosluk, arşiv kayıtlarında adının olmadığını söyleyerek onu geri çevirdi. Halen SSCB pasaportu taşıyan tek insan olan Aleksandra Dravetskaya Aziz Nesin'in ‘Ne yaşar ne yaşamaz’ romanındaki Yaşar'ın trajikomik halinin canlı örneği durumunda.
Aleksandra Dravetskaya (58) taşıdığı SSCB pasaportuna göre Ukrayna’nın Rovno şehrinde 1961’de doğdu. 20’li yaşların sonunda İstanbul’a gelerek bavul ticareti yapmaya başladı.
Aldığı tekstil malzemelerini Ukrayna’ya götürüp satıyordu. Sonra İstanbul’da bir halıcıda çalışmaya başladı, hasta baktı. 1991’de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği dağılıp Ukrayna bağımsızlık ilan ettiğinde de İstanbul’daydı, kaçak yaşıyordu. Birkaç yıl sonra memleketine dönmeye karar verdi. Pasaportunu yenilemek için Ukrayna’nın İstanbul’daki konsolosluğuna başvurdu. Görevliler Sovyet pasaportunu görünce oldukça şaşırdı. Yardımcı olmak isteseler de Ukrayna’dan gelen yanıtta “Kayıtlarımızda böyle bir kişi yok” denildi.
Aleksandra Dravetskaya bundan sonra yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Birkaç avukata başvurdum ancak sonuç alamadım. Akrabalarımın kimi Rusya’da, kimi İsviçre’de yaşıyordu. Bu sırada Doğan Yelkenci ile tanıştık. Kimliğim olmadığı için evlenemeyince dini nikâh kıydık. 7 yıl önce internet üzerinden ailem ve çocuklarımı buldum. Torunlarımı ilk kez internet üzerinden gördüm. Pasaportum olmadan Ukrayna’ya gitmem mümkün değildi. Yine Ukrayna Konsolosluğu’na gittim. Resmi olarak pasaport ve doğum kâğıdım dahil benim bütün evraklarımı faksladılar. Ancak bana yine ‘Kayıtlarımızda böyle bir kişi yok’ diye cevap geldi Ukrayna’dan.
TÜRK VATANDAŞI OLMAK İSTİYORUM
Ardından çocuklarım ve torunlarım Türkiye’ye geldi ve burada görüştük. Torunlarımı dahi getirdiler ve onlarla da görüştük. Benim kalbim parçalandı. Bunun üzerine yine konsolosluğa gittim. Görevli personel bana, ‘Siz Ukrayna vatandaşı değilsiniz. Sizin doğum kâğıdı oradan olabilir ama Kazakistanlı insanlar bile Ukrayna vatandaşı oluyor. O kadar karışık ki durum onun için biz de ne yapacağımızı bilemiyoruz. Ankara’ya başkonsolosluğa ulaşmamız lazım’ dedi. Fakat bir yıl geçti ve haber çıkmadı. Ben 23 yıldır buradayım ve Türk vatandaşı olmayı çok istiyorum.”
