Renk körlüğü nedir? Kimlerde görülür?

RENK KÖRLÜĞÜ NEDİR?

Renk körlüğü renklerin veya renklerin arasındaki farkların algılanamadığı bir görme bozukluğudur.
Sıklıkla kırmızı-yeşil gibi renklerin karıştırılması şeklinde ortaya çıkan renk körlüğü, nadiren de olsa tüm renklerin gri ve tonlarındaymış gibi algılandığı şekilde de görülebilmektedir.

RENK KÖRLÜĞÜ KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Renk körlüğü iki farklı şekilde meydana gelebilir. Bunlardan birincisi kalıtsal sebeplerle oluşan renk körlüğü, diğeri ise sonradan meydana gelen, edinilmiş renk körlüğüdür.
Doğuştan olan renk körlüğü genellikle x kromozomu olarak bilinen eşey kromozomuyla aktarılmaktadır. Erkeklerde tek, kadınlarda iki adet X kromozomu bulunması sebebiyle renk körlüğünün erkeklerde görülme sıklığı daha fazladır: kadınlarda % 0, 5 oranında görülürken, bu durum erkeklerde % 8 olarak gözlemlenmektedir. Bu da demek oluyor ki renk körü bir annenin erkek çocuğu renk körü doğar.
Edinilmiş renk körlüğü ise retina veya beynin görme merkezinde sorun olması veya görmeyi etkileyen bölümlerin hasar alması, bir takım ilaçların yan etkileri gibi çeşitli sebeplerle oluşur.

RENK KÖRLÜĞÜNÜN NEDENLERİ

Renk körlüğü, sıklıkla, ışığı dalga boylarına göre algılayan konilere bağlı olduğundan, retinalardaki koni fotoreseptörlerindeki bozukluklarla doğrudan ilgilidir.
Renk körlüğü genellikle kalıtsal genetik bir bozukluktur. Sıklıkla eşey kromozomlarından X kromozomu üzerinde taşınarak bebeğe geçer. Ancak öte yandan, renk körlüğüne neden olabilen 19 farklı kromozom ve 56 farklı gen bulunmaktadır.
Renk körlüğünün en yaygın kalıtımsal çeşitleri deuteranomaliler ve protanomalilerdir. Her iki durumda da kişi yeşil ve mavi renkleri ayırt etmekte zorlanır.
Renk körlüğü kalıtsal olabileceği gibi sonradan da edinilebilmektedir. Retinada veya görme sinirlerinde hasara yol açabilen hastalıklar ve kimi ilaçların yan etkileri de kişinin sonradan renk körü olmasına neden olabilir.

RENK KÖRLÜĞÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Renk körlüğü genellikle çok fazla belirtisi olan bir hastalık değildir. Renk körlüğünün belirtileri genellikle kısmi ya da tam renk körlüğüne göre değişiklik göstermektedir.
Kısmi renk körlüğünde mavi, kırmızı ve yeşil renkler farklı düzeylerde algılanamaz veya ayırt edilemezken, tam renk körlüğünde ise renkler siyah, beyaz ve grinin tonları olarak algılanabilmektedir. Bu nedenle de belirtiler kişinin görme bozukluğuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

NASIL TEŞHİSEDİLİR?

Belirli renkleri görmekte zorlandığınızı veya hiç göremediğinizi düşünüyorsanız doktora başvurduğnuzda, doktorunuz kapsamlı bir muayene yaptıktan sonra renk körü olduğunuzu düşünüyorsa eğer renk körlüğü testleri ile renk körü olup olmadığınızı teşhis edebilir.
Bu testte renklerin içine gizlenmiş farklı renklerdeki sayıları ve ya desenleri bulmanız istenir. Eğer yarı veya tam renk körüyseniz, farklı renklerden ve noktalardan yapılan gizlenmiş görselleri veya sayıları okumanız mümkün olmayacaktır. Yapılan test sonucuna göre hekiminiz renk körlüğü olup olmadığının teşhisini koyabilir.

RENK KÖRLÜĞÜ TEDAVİSİ

2009 yılında ABD'de gerçekleştirilen bir çalışma ile maymunlarda renk körlüğü problemi gen tedavisiyle düzeltilmiştir. Ancak insanlarda henüz gen tedavisi gerçekleştirilememektedir.
Renk Körlüğüne Özel Kontakt Lensler ve Gözlükler
Uygun hastalar için üretilmiş renkli kontakt lensler ve gözlükler mevcuttur. Göz doktorunuz size bu kontakt lens ve gözlüklerin deneme setinden farklı renkleri denetir. Hangi renge sahip kontakt lens veya gözlükle renkleri daha iyi ayırt edebildiğiniz saptanır. Sonra da bu renkteki kontakt lens ve gözlüğü kullanmaya başlayabilirsiniz. Bu tür optik cihazlar her ne kadar tam bir tedavi sağlamasa da, özellikle gündüz vakti renklerin ayırt edilmesi ve günlük yaşamınızın kolaylaştırılması açısından fayda sağlayan bir yöntemdir.