Yüz nakli, bir insanın yüzünün bir kısmının ya da tamamının tekrar yerleştirilmesine dair medikal prosedürdür. Dünyanın ilk tam yüz nakli 2010 senesinde İspanya'da tamamlandı. Yüzün tamamının nakledildiği dünyanın ilk başarılı yüz nakli ise Türkiye'de 2012 senesinde gerçekleşti.
YÜZ NAKLİ NASIL YAPILIR?
Yüz ve saçlı deri hem fonksiyonel hem de estetik olarak önemli bir birim. Baş ve boyun bölgesinde yanıklar, ateşli silah yaralanmaları, trafik kazaları ve yabani hayvan veya insan saldırıları sonucu oluşan doku ve görünüm bozulmaları ya da tümörlerin çıkarılmasından kaynaklanan bozukluklar, deri, deri altı yağ dokusu ve kasların tek tek eksikliği şeklinde olabileceği gibi her üçünün birleşmesi şeklinde de olabilir.
Bazen buna burun ve kulak gibi ayrı bir ünite de eklenebilir. Bu açıdan bakıldığında pek çok plastik cerrahın bu işlemin yapılması için gerekli teknik becerilere sahip olduğu düşünülebilir. Ancak çok nadir yapılan bu işlem oldukça sık yapılan el ve parmak nakillerinden çok farklıdır. Karaciğer ve kalp nakillerinde olduğu gibi ayrı bir eğitim ve teknik donanım gerektirir.
Yüz naklinden önce damar bağlantılarına uygun yamanın (bu yamaya greft deniyor) seçimi, işlevsel bütünlük için kaslar, tükürük bezleri ve sinirlerin nasıl transfer edileceği, beyin ölümü gerçekleşmiş vericiden greftin ne zaman ve nasıl çıkarılacağı gibi soruların yanıtlanması gerekir.
Yama yapılacak deri ve vericiden alınan greftin de hem kan grubu hem de cinsiyet açısından uyumlu olması lazım. Tabii birde vericinin ailesinin acısını daha da arttırmamak için çıkarma işleminin nasıl yapılacağı önemli. Bunun içinde ilk yapılacak işlem vericiye açılacak trakeotomi (nefes borusuna açılacak delikle solunumun buradan sağlanması) ve ardından yüzün maskesinin çıkarılması. Böylece greft alındıktan sonra hasta yakınlarının yüzde kabul edilebilir bir şekil görmesi sağlanmış olur.
Kalbi atan vericiden diğer organlar çıkarılmadan önce yüz çıkarılır. Aynı anda bir diğer ekipte alıcının hazırlıklarına başlar. Vericiden yüzün çıkarılması yaklaşık 4 saat sürer ve ardından çıkarılan yüzün alıcıya uygunluğu da ölçülüp kontrol edildikten sonra reçineden yapılan maske yerleştirilerek vericinin işlemi tamamlanır. Alıcıdaki teknik işlemler yaklaşık 10-12 saat kadar devam eder. Damarlar ve sinirler uçuca ağızlaştırılır. Burun kemikleri ve kaslar yerli yerine yerleştirilerek tespit edilir.