İzmir'de gezilecek tarihi mekanlar nelerdir? İzmir merkezde hangi tarihi mekanlar var?
Anadolu topraklarının en batısında konumlanan İzmir, tarih boyunca farklı medeniyetlerin yerleştiği, her bir medeniyetin kendi kültürünü ve izlerini kentin hoşgörü atmosferi ile birleştirdiği muhteşem bir coğrafya. Vatandaşlar tatil için geldikleri İzmir'in tarihi mekanlarını gezmek için araştırmaya başladı. Peki İzmir'de gezilecek tarihi mekanlar nelerdir? İzmir merkezde hangi tarihi mekanlar var? İşte detaylar...
Tatil için İzmir'i tercih edilen vatandaşlar İzmir mezkezdeki tarihi mekanları merak etmeye başladılar. Bilinen tarihi geçmişi günümüzden 8,500 yıl önceye uzanan İzmir’de tarih boyunca yaşayan toplumların izlerini kentin dört bir yanında görmek mümkün. Peki İzmir'de gezilecek tarihi mekanlar nelerdir? İzmir merkezde hangi tarihi mekanlar var? İşte detaylar...
1. KONAK MEYDANI
Resmi adı Atatürk Meydanı olan Konak Meydanı, İzmir’in kalbinin attığı merkez nokta. Etrafı kamu binalarıyla çevrili olan meydanda İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Hükümet Konağı, Yalı Camii ile Tarihi Saat Kulesi bulunuyor.
Konak Meydanı ismini İzmir’in ünlü ayan ailelerinden Katipoğulları Ailesi’nden alıyor. 18. yüzyılda İzmir’de yaşayan aile kent yönetiminde en etkili isimler arasındaydı. Katipoğulları Ailesi’nin konağının dış avlusundaki boş alan günümüzde Konak Meydanı olarak kentin buluştuğu merkeze dönüşmüş durumda.
2. SAAT KULESİ
İzmir’in sembol yapılarından İzmir Saat Kulesi, Osmanlı Padişahı Sultan Abdülhamit’in tahta çıkışının 25. Yılı onuruna 1901’de inşa edildi. Osmanlı tarzını yansıtan taş işçiliği, geometrik figürleri ve küçük kubbeleri ile Saat Kulesi, İzmir’in merkez ilçesi Konak’ın da logosunu süslüyor.
İzmir’de gezilecek yerler listesindeki Saat Kulesi’nin saati, Alman İmparatoru II. Wilhelm’in hediyesi. Kulenin dört tarafında dört çeşme bulunuyor. İzmirlilerin alışveriş yapmak için sıklıkla ziyaret ettiği Kemeraltı Çarşısı’na Saat Kulesi’nin de bulunduğu Konak Meydanı’ndan geçiliyor. Birçok İzmirli Saat Kulesi’ni arkadaşlarıyla buluşmak için ortak nokta olarak kabul ediyor.
3. YALI CAMİİ
Konak Meydanı’nın en eski tarihi yapılarından Yalı Camisi (Konak Camisi) 1754-1755 yılları arasında Mehmet Paşa’nın kızı Ayşe Hanım tarafından yaptırıldı. İnşa edildiği dönemde bitişiğindeki medreseyle birlikte kompleks bir yapı olan cami daha sonraki yıllarda medresenin yıkılmasıyla birlikte son halini aldı.
Sekizgen planlı ve tek kubbeli bir yapı olan cami Kütahya çinileri ile bezeli. Kurtuluş Savaşı öncesinde Tahsin Sermet tarafından restore edilen cami, ülkemizin en küçük ibadet alanına sahip camileri arasında kabul ediliyor.
4. MİLLİ KÜTÜPHANE VE ELHAMRA SİNEMASI
İzmir Milli Kütüphane, Türkiye’de milli adını taşıyan ilk kütüphane unvanına sahip. İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin girişimiyle 1912’de inşa edilen kütüphane ilk yapıldığı dönemde Beyler Sokağı’nda yer alıyordu.
Mimar Tahsin Sermet Bey tarafından inşa edilen günümüzdeki Milli Kütüphane binası ise Elhamra Sineması ile bitişik konumda. Neo-klasik tarzdaki yapı 1933’de tamamlandı. Elhamra Sineması günümüzde Devlet Opera ve Balesi sahnesi olarak kullanılıyor.
5. TARİHİ KEMERALTI ÇARŞISI
İpek Yolu’nun batı ucunda yer alan İzmir, tarih boyunca önemli bir ticaret merkezi rolünü üstlendi. Avrupalı tüccarların dükkanları ve kervansarayların bulunduğu Tarihi Kemeraltı Çarşısı, İpek Yolu’nu izleyerek kente deve kervanlarıyla gelen tüccarların mallarını indirdiği ve dinlendiği canlı bir yerdi.
Konak, Çankaya ve Basmane’ye dayanan sınırlarıyla Türkiye’nin en büyük açık hava çarşısı unvanını taşıyan Tarihi Kemeraltı Çarşısı, hanlar, hamamlar, camiler, kiliseler, sinagoglar, şadırvanlar ve ticarethaneleriyle İzmir’in en eski ve en hareketli alışveriş bölgesi.
6. KIZLARAĞASI HANI
Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda Halim Ağa Çarşısı olarak bilinen bölgede yer alan Kızlarağası Hanı, Kızlarağası Hacı Beşir Ağa tarafından İzmir Liman Kalesi’nin hemen arkasında 1745’te inşa edildi. İzmir’in canlı ticari hayatına katkı sunan yapı, o yıllarda kervanlarla İzmir’e gelen tüccarların konakladığı ve mallarını indirdiği bir yer olarak kullanılıyordu.
Kare bir forma sahip olan Kızlarağası Hanı’nın içerisinde dikdörtgen ve geniş bir avlunun çevresinde çok sayıda dükkan bulunuyor. 1993’te restore edilen hangünümüzde Kemeraltı’nı ziyaret edenlerin uğrak noktalarından. El sanatları ürünleri, gümüş ve altın takılar, hediyelik eşyalar ve meşhur dibek kahvesi Kızlarağası’nda bulabilecekleriniz arasında.
7. KESTANE PAZARI CAMİİ
Tarihi Kemeraltı Çarşısı içerisinde, Kestane Pazarı adıyla anılan bölgede yer alan Kestane Pazarı Camii, kesme taşlı mimarisi ve geniş avlusuyla İzmir’in en eski ibadet yerlerinden. 1663’te Eminzade Hacı Ahmet Ağa tarafından yaptırılan cami, 19. Yüzyılda yaşanan yangından sonra onarılarak günümüzdeki halini aldı.
Caminin zemin katı ve çevresinde dini kitap ve el işi ürünler satan dükkanlar bulunuyor. Kuzeyi ve batı bölümünde çok geniş bir avluya sahip olan cami, Kemeraltı bölgesinin en büyük kapasiteli camisi.
8. ŞADIRVAN CAMİİ
Adını yanında ve altında bulunan şadırvanlardan alan Şadırvan Camii, Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda Anafartalar Caddesi ile 912 Sokağın kesiştiği köşede yer alıyor. Kesme taş malzemeyle inşa edilen caminin altında dükkanlar bulunuyor.
Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde de söz edilen caminin 1637-38 yıllarında Bıyıkoğlu Mahmud tarafından yaptırıldığı biliniyor. Cami 1815’te onarım gördükten sonra son halini almış.
9. SALEPÇİOĞLU CAMİİ
Salepçizade Hacı Ahmet Efendi tarafından 1896 yılında inşa ettirilen Salepçioğlu Camii, Türkiye’nin en özgün mimariye sahip camilerinden biri. Salepçioğlu Çarşısı’nın arkasında yer alan cami barok cephe bezemeleri ile eşi benzeri olmayan bir güzelliğe sahip.
Cemaat alanını örten üç soğan kubbesi, dairesel balkonları ve avluya ulaşımı sağlayan simetrik eğrisel merdiveni caminin barok etkilerinin yansıması. Cami İzmir Ticaret Odası tarafından restore edildikten sonra Kemeraltı Çarşısı’nın en çok ziyaret edilen tarihi yapılarından biri haline geldi.
10. AGORA
Konak’ta Namazgah semtinde yer alan Agora, Helenistik ve Roma döneminin en iyi korunan yapılarından biri. Üç katlı olarak inşa edilen yapı 178’de yaşanan depremle yerle bir olduktan sonra ve İmparator Marcus Aurelius tarafından yeniden inşa edildi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İzmir Ticaret Odası’nın desteğiyle yürütülen Agora kazısı çalışmaları ile kent yeniden ayağa kaldırılırken, Agora’nın çevresindeki gecekondular yıkılarak Agora Eşrefpaşa Caddesi ve Kemeraltı’ndan görünür hale getirildi.
11. KADİFEKALE
İzmir Körfezi ve kent merkezine hakim bir tepede yer alan Kadifekale, muhteşem manzarasıyla İzmir’in en güzel atmosferine sahip tarihi bölgelerinden. Helenistik ve Roma döneminde kentin akropolü olan Kadifekale, etrafı surlarla çevrili korunaklı bir yapı.
Orijinali 6 km uzunluğundaki kalenin günümüze ulaşan bölümü, 20-25 metre yüksekliğindeki 5 kule ve güneydeki sur duvarları. Kalenin içerisinde yıkılmış halde yer alan büyük bir su sarnıcı ve merkezde bir şapel kalıntısı bulunuyor.
12. BASMANE OTELLER SOKAĞI
Tarihi Kemeraltı Çarşısı ile Basmane Garı arasında yer alan Basmane Oteller Sokağı, İzmir şehir merkezi ile taşra bağlantısının sağlandığı, ulaşımın can damarı tren istasyonunun yanı başında. Eski adı Dibek Sokağı olan 1296 Sokak üzerinde yer alan tarihi oteller nedeniyle bu sokak yıllar içerisinde Oteller Sokağı olarak anılmaya başladı.
Sokak boyunca sıralanan, iki ya da tek katlı bodrumlu tarihi yapılar ile daha sonradan inşa edilen yeni yapıların bir arada bulunduğu sokakta tarihi oteller cumbalı, kesme taşlı mimari görünümü İzmir’in kültürlerarası etkileşimini sembolize ediyor.
13. BASMANE GARI
Türkiye’nin ilk demiryolu hattı İzmir-Aydın arasında, Aydın ve çevresindeki tarım ürünlerinin İzmir Limanı’na kolaylıkla taşınabilmesi amacıyla 1856’da inşa edildi. Basmane Garı da bu dönemde Avrupalıların bölge ticaretini kolaylaştırmak amacıyla imza attığı demiryolu yatırımının en önemli parçalarından biri.
İzmir-Turgutlu Demiryolu bağlantısının son istasyonu olan Basmane Garı, hattı o dönem elinde bulunduran Fransız şirketinin inşa etmesinden dolayı Fransız mimari üslubunu yansıtıyor. 19. Yüzyılda inşa edilen tren istasyonu günümüzde İzmir’i Turgutlu, Manisa, Soma, Alaşehir, Uşak gibi merkezlere bağlıyor.
14. AYAVUKLA KİLİSESİ
Basmane semtinde bulunan Ayavukla Kilisesi, ismi İncil’de geçen Hristiyanlar için büyük önem taşıyan kiliselerden biri. 1886’da Rum kilisesi olarak inşa edilen yapı, Kurtuluş Savaşı’ndan sonra 1926’da Atatürk’ün emriyle İzmir’in ilk arkeoloji müzesi olarak hizmet vermeye başladı.
Bir dönem devlet opera ve balesinin deposu olarak da kullanılan kilise, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin restorasyon çalışmasıyla orijinal haline dönüştürüldü. İzmir Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi ile aynı avluda yer alan kilisede her yıl Rumlar ayin düzenliyor. Kilise yıl boyunca kültür sanat etkinliklerine ev sahipliği yapan hareketli bir mekan. Halen hem Protestan hem de Katolik Amerikan cemaatler tarafından kullanılıyor.
15. KÜLTÜRPARK
İzmir’in soluklandığı Kültürpark, dünyaca ünlü İzmir Enternasyonal Fuarı’na ev sahipliği yapan yer. Kent merkezinin göbeğinde yer alan Kültürpark’ta büyük çoğunluğu yurt dışından getirilen 200’den fazla ağaç ve bitki türü bulunuyor.
421,000 metrekare genişliğindeki alanda kurulu olan Kültürpark’ın yarısı yeşil alanla kaplı. İzmir’in akciğeri olarak da kabul edilen Kültürpark’ta yürüyüş yolları, yüzme havuzu, kapalı spor salonu, amfi tiyatro, nikah salonu, lunapark ve sergi salonları bulunuyor.
16. ETNOGRAFYA MÜZESİ
Konak Varyant’ta Bahri Baba Parkı içerisinde yer alan İzmir Etnografya Müzesi, 1831’de vebalılar için inşa edilen St. Rock Hastanesi binasında bulunuyor Bizans mimarisinin süsleme özelliklerinden izler taşıyan müze binası İzmir’in çok kültürlü yapısını yansıtan sembol yapılardan.
Üç katlı İzmir Etnografya Müzesi’nin iki katı müze olarak kullanılıyor. Müzede İzmir ve çevresinin 19. yüzyıldaki sosyal yaşamını simgeleyen, çömlekçilik, göz boncukçuluğu, tenekecilik, tahta baskıcılık, halı dokumacılığı gibi geleneksel el sanatları örnekleri sergileniyor.
Etnografya Müzesi’nin hemen karşısında, yolun diğer tarafında ise İzmir’in ilk Müslüman Hastanesi olarak 1851’de kurulmuş olan Kadın Doğumevi yer alıyor. Varyant olarak adlandırlan yolun çevresinde çok sayıda tarihi yapı var. Varyant’a yürüdüğünüzde eşsiz İzmir Körfezi manzarasıyla kentin panoramasını görüyorsunuz.
17. ARKEOLOJİ MÜZESİ
Etnografya Müzesi ile aynı bahçede yer alan İzmir Arkeoloji Müzesi, 5,000 metrekarelik kapalı alanda 1984’de hizmete açıldı. Üç katlı müze binasında teşhir salonları, kütüphane, konferans salonu, fotoğrafhane, depo ve açık alan sergi bölümleri bulunuyor.
İzmir ve çevresinde gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda elde edilen buluntuların sergilendiği müzede Çandarlı, Bergama, Bayraklı antik kentlerine ait arkeolojik eserler, Roma Dönemi mermer heykelleri, cam eşyalar, sikkeler, bronz Demeter heykeli, Batı Anadolu vazoları, masklar, altın ve gümüş süs eşyaları görülebilecek eserlerden.
18. KONAK PİER
Konak ile Pasaport arasında, İzmir Körfezi’nin kıyısında 19. yüzyılda Fransızlar tarafından inşa edilen Konak Pier (Eski Gümrük Binası), inşa edildiği dönemde gümrüklü mal depolama alanı olarak kullanılıyordu. 1854, 1865 ve 1905 yıllarında yapılan eklemelerle son halini alan gümrük binası 1954’e kadar bu işleviyle kullanıldı.
1955-1960 yıllarında İzmir Büyükşehir Belediyesinin balık haline dönüştürülen Konak Pier, otopark olarak kısa süre hizmet verdikten sonra Konak Pier adıyla alışveriş merkezi olarak kullanıma açıldı. İçerisinde sinema salonları, restoran ve kafeler ile çok sayıda mağazanın bulunduğu Konak Pier, deniz kıyısında hoş bir atmosfere sahip bir alışveriş merkezi.
19. PASAPORT İSKELESİ
Pasaport İskelesi, Konak Cumhuriyet Meydanı’nda, Pasaport semtinde yer alıyor. 1800’lü yılların son çeyreğinde inşa edilen rıhtım ve liman ünitesi şehre deniz yoluyla gelen yolcu ve malların karşılandığı, kontrollerinin yapıldığı bir merkez konumundaydı.
Üzerinde deniz feneri, gümrük binası, pasaport kontrol bürosu ve liman ofisinin bulunduğu Pasaport İskelesi, 1922 İzmir Yangını’nda büyük hasar gördü. 1926’da yeniden inşa edilen yapı iskelenin yetersiz kalması üzerine 1952’de Alsancak Limanı’na taşındı. Pasaport İskelesi, günümüzde İzmir içi deniz ulaşımında yolcu iskelesi olarak kullanılıyor.
Pasaport İskelesi karşısındaki 1 kilometre uzunluğundaki Dalgakıran, 1867–1876 yılları arasında Dussaud Kardeşler tarafından yapılan Yeni Rıhtım Projesinin bir parçası olarak inşa edildi. 1982’de onarımı yapılan Dalgakıran’ın güney ve kuzey ucunda birer fener bulunuyor.
1922 Yangını sonrasında tasarlanan ancak 1932’de bitirilen Cumhuriyet Meydanı ve meydanda yer alan Atatürk Anıtı İzmir tarihi yerler arasında önemli bir yere sahip.
20. ST. POLIKARP KİLİSESİ
İzmir’in en eski dini yapılarından biri olan St. Polikarp Kilisesi, 69-155 yılları arasında yaşayan, İzmir Piskoposu St. Polikarp’ın adını taşıyor. 1630’da Kanuni Sultan Süleyman’ın özel izniyle inşa edilen yapı, 1680’deki yangında büyük hasar gördükten sonra 1700’lü yıllarda restore edildi.
İzmir’de yaşayan Fransız Sanatçı, Ressam ve Mimar Raymond C. Pére’in St. Polikarp’ın yaşamından kesitler sunan freskleriyle süslenen kiliseye özel izinle girilebiliyor. Kilise Çankaya’da Hilton Oteli’nin tam karşısında yer alıyor.
21. BETH İSRAEL SİNAGOGU
Konak Karataş’ta, Karantina semtinde yaşayan Musevilerin ibadetlerini yerine getirebilmeleri amacıyla, Osmanlı Padişahı Sultan II. Abdulhamit’in fermanıyla inşa edilen Beth Israel Sinagogu, İzmir’in en büyük havrası. Mithatpaşa Caddesi üzerinde yer alan sinagog, özgün mimarisi ile kentin tarihi dokusunun önemli bir parçası.
Musevi toplumunun dini nikah törenlerinin yapıldığı Beth Israel Sinagogu’nun inşaatına 1905’te başlanmış, yapı 1907’de hizmete girmiş. Sinagog’dan 5 dakika yokuş yukarı tırmandığınızda ise İzmir gezilecek tarihi yerler arasındaki Tarihi Asansör‘e ulaşıyorsunuz.
İzmir çevresi gezilecek yerler arasında da çok sayıda tarihi önemli yer var. İzmir’in Bergama ilçesinde yer alan Bergama Antik Kenti ve Asklepion; Selçuk‘ta yer alan Efes, St. Jean Bazilikası, Meryem Ana, Ayasuluk Tepesi, Artemis Tapınağı; Teos, Birgi bunlardan bazıları.