EYT’de eksik primi olan ne yapmalı?

EYT düzenlemesi için geri sayım başladı. Milyonlarca EYT'linin beklediği yasa taslağı Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla tamamlandı. EYT'lilerin emeklilik hesapları başlarken, en çok merak edilen konulardan bir tanesi de "SSK'dan mı Bağ-Kur'dan mı emekli olacağım" sorusu oldu.

EYT YASASI İÇİN 1 OCAK 2023 TARİHİ MİLAT OLACAK

2022 yılının ikinci yarısında çalışmaları hızlanan EYT düzenlemesi Aralık ayında veya Ocak ayı başında Meclis'e gelecek ve yasalaşacak. Kamuoyunda 'emeklilikte yaşa takılanlar' olarak bilinen vatandaşlardan ilk etapta 1,6 milyonu aşkın kişi emekli olacak.
EYT yasasının geçerlilik tarihinin ise her koşulda 1 Ocak 2023 olarak düzenlenmesi
8 Eylül 1999 düzenlemesi öncesinde sigorta girişi olan SSK'da 5.000 günü doldurmuş kadınlar için 20 yıl erkekler için ise 25 yıl sigortalılık süresi bulunuyordu. Yine Bağ-Kur'da ise kadınlar için 7.200 gün erkekler için ise 9.000 gün prim şartı bulunuyor.

SİGORTALILIK SÜRESİ KADINLARDA DOLDU

Sigortalılık süresi kadınlarda 8 Eylül 2019 tarihinde doldu. Erkeklerde ise bu süre, 8 Eylül 1999'ta sigorta girişi olan son erkekte 8 Eylül 2024'te dolacak.
Sigortalık süresinde bir değişiklik olmayacağından, milyonlarca EYT'li için emeklilik hesabı prim şartı etrafında şekillendi.

Bu nedenle milyonların aklında 2 soru var:

1. Eksik primi olanlar ne yapacak? 2. SSK'dan mı Bağ-Kur'dan mı emekli olacağım?
İşte cevaplar...

SORU 1: EKSİK PRİMİ OLANLAR NE YAPACAK?

Sigortalılık süresi dışında EYT yasası ile emekli olabilmek için yegane husus prim gününün doldurulması. Burada primini tamamlayanlar emeklilik hakkı elde edecek. Tüm bunlarla beraber eksik primi tamamlamak ya da azaltmak için kanunların sigortalıya tanıdığı bir takım haklar var.

ASKERLİK BORÇLANMASI

Eksik primi olan erkek sigortalıların, askerlik borçlanması ile bu primlerini tamamlama imkanı bulunuyor. Erkekler askerde geçen tüm günlerini satın alarak emeklilik primlerine ekleyebilir. Askerlik sigortadan önce yapılmışsa borçlanılan gün kadar işe giriş tarihi de geriye çekilerek önemli bir avantaj elde edilebilir.

Bu yöntemle mevcutta emeklilik giriş tarihi nedeniyle EYT'ye tabi olamayanlar emeklilik hakkı elde edebilir. Ancak her askerlik borçlanması bu EYT kapsamına girmez. Askerlik borçlanması için birinci koşul, askerlik hizmetinin henüz işe başlamadan önce yapılmış olması.

DOĞUM BORÇLANMASI

Nasıl ki erkekler için askerlik borçlanması imkanı varsa, kadınlarlar için de doğum borçlanması imkanı var. Burada primi eksik olan kadınlar için doğum borçlanması hakkı sigortalı olarak çalışmadan sonra dünyaya gelen 3 çocuk için bulunuyor. Yani her bir çocuk için 720 gün toplamda ise 2.160 güne kadar prim ödenerek 'eksik prim' tamamlanabiliyor.

İHYA FORMÜLÜ

Bağ-Kur'lu olarak işyeri açmış ya da şirket ortağı olmuş vatandaşlar geçmişte eğer primlerini ödememişlerse günleri dondurulup borçları siliniyor. Ancak bu dondurulan günleri ihya sistemi ile yeniden kazanmak mümkün.
Geçmiş günlerini kazanmak isteyenler bu yöntemle güncel asgari ücret üzerinden ödeme yaparak günlerinin tamamını alarak primlerine eklettirebilir.

İSTEĞE BAĞLI SİGORTA

Çalışma imkanı bulamamış sigortalılar eksik primlerini isteğe bağlı sigorta yaptırarak tamamlayabilir. SGK'ya verilecek bir dilekçeyle başlayan isteğe bağlı sigorta ile sigortalı, kendi primlerini ödeyerek tıpkı bir çalışan gibi her ay 30 gün kazanabilir.

GEÇMİŞE DÖNÜK HİZMET TESPİTİ YAPMAK

Geçmişte sigortası yapılmış ancak primi eksik ya da hiç yatırılmamış olanlar geçmişe dönük hizmet tespiti yaptırarak bu günlerini tescil ettirebilir ve sigortalılık giriş tarihi de geri çekebilir. Ancak burada 5 yıl zaman aşımı süresi bulunuyor. Bu nedenle istisnai durumlar hariç 'Hizmet tespiti yaparak EYT'li olmak' pek mümkün görünmüyor.

SSK'DAN MI BAĞ-KUR'DAN MI EMEKLİ OLACAĞIM?

EYT yasasına tabi yaklaşık 4 milyon kişinin olduğu belirtiliyor. Bu vatandaşların içerisinde hem SSK'da hem de Bağ-Kur'da prim ödemiş birçok vatandaş bulunuyor. Emeklilik şartları için SSK ve Bağ-Kur'daki prim farklılıkları nedeniyle bu vatandaşlar konu hakkında araştırmalarını sıklaştırdı.

SORU 2: SSK'DAN MI BAĞ-KUR'DAN MI EMEKLİ OLACAĞIM?

Hem SSK'lı olarak çalışmış hem de Bağ-Kur'lu olarak prim ödemiş birden fazla statüde çalışma hayatını geçirmişler hizmet birleştirmesi suretiyle emekliliğinde son 7 yıl içinde en fazla hangi statüde çalışılmış ise o koşullarda emekli olacak.

SON 7 YIL-2.520 GÜN PRİM KURALI

7 yıl 2.520 gün ediyor. Bunun yarısı ise 1.260 gün. Yani son 2.520 günlük prim dikkate alınarak; hangi statüdeki prim günü 1.260 günden fazlaysa sigortalı o statünün koşullarında emeklilik hakkı elde edecek.

Bu işçi 2012 yılında muhtemelen bir işverendi ve primleri Bağ-Kur'dan ödedindi. Bu döneme baktığımızda 1.140 prim günü 4B statüsünde Bağ-Kur'lu olarak ödenmiş.

Sonuç olarak bu sigortalı EYT yasası ile emeklilik hakkı elde ederken, son 7 yılda 1.380 gün primi SSK'dan ödendiği için bu statüdeki şartlara bakılacak.

EYT'de milyonları üzen gelişme! Herkes bekliyorduEkonomi

Hesaplama tablosu yayımlandı! EYT’de kim ne kadar maaş alacak?Ekonomi