Akarsu üzerinde “su toplama yapısı” yani “regülatör”e ulaşan su, cebri borulara aktarılır ve burada elektrik üreten alternatörlere bağlı bir türbinin çarklarını döndürmekte kullanılır. Elektrik üretiminin gerçekleştiği bu birime “santral” denir.
HES’lerdeki regülatör yapısı aracılığıyla su seviyesi kabartılır, böylece bir miktar düşü kazanılması sağlanır. Düşünün artması, üretilecek elektrik miktarının da artması demektir.
HES’ler “çevirmeli” ya da “çevirmesiz” olarak gruplandırılırlar.
Çevirmesiz HES’lerde, elektrik enerjisinin elde edileceği santral binası, akarsu üzerinde veya akarsu yakınında planlanır.
Çevirmeli HES’lerde ise su, regülatörden alındıktan sonra iletim kanallarında taşınarak santrale iletilir. Burada hedef düşünün ve dolayısıyla elektrik üretiminin artmasıdır.