Dang Humması nedir? Bulaşıcı mı?
Ünlü oyuncu Leyla Bilginel Dang Humması hastalığına yakalandı. Oyunu sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım ile hastalığını paylaştı. Vatandaşlar ise bu hastalığın ne olduğunu merak ediyor. Peki Dang Humması nedir? Belirtileri nelerdir? Nedenleri nelerdir? Bulaşıcı mı? Detaylar haberimizde...
Dang Humması nedir? Leyla Bilginel Dang Humması olduğunu sosyal medya hesabından paylaştı. 'Dang Humması'na yakalanan oyuncu Leyla Bilginel, gözyaşları içinde ''Benim için dua edin'' dedi. Herkes bu hastalığın ne olduğunu merakla araştırmaya başladı. Peki Dang Humması nedir? Belirtileri nelerdir? Nedenleri nelerdir? Bulaşıcı mı? Merak edilen soruların cevapları detayları ile haberimizde...
Amerika'daki sperm bankasına başvurarak anne olan ve daha sonra Phuket'e yerleşen oyuncu Leyla Bilginel, sivrisinek ısırması sonucu ortaya çıkan Dang Humması nedeniyle yaşam savaşı veriyor.
''BENİM İÇİN DUA EDİN''
Oyuncu ''Benim için dua edin'' notuyla Instagram hesabından paylaştığı videoda ''5 gündür çok hastayım. Dişlerim birbirine vurduğundan çok konuşamıyorum. Sadece buraya gelenler dikkat etsin. Bir sivrisinek yüzünden ölümcül bir hastalık Dang Humması adında bir hastalık.Bir sivrisinek insanın hayatını alt üst edebiliyor. Dünden beri gelen bütün dualarınız beni buldu. Hepinizi seviyorum'' dedi.
DANG HUMMASI
Dang humması, ya da dang humması (İngilizce: Dengue Fever) dang virüsü kaynaklı bir enfeksiyondur. Sivrisinekler dang virüsünü bulaştırır (ya da yayar). İnsanların kemikleri kırılır gibi şiddetli ağrı çekmesine neden olduğu için, Dang humması “kırık kemik humması” olarak da bilinir. Dang hummasının semptomlarından bazıları şunlardır: baş ağrısı, kızamık görünüşlü cilt kızarıklıkları ve kaslarda ve eklemlerde ağrı. Dang humması, az sayıda insanda hayatı risk haline gelebilir. Bunlardan ilki hemorajik ateş olup kan damarlarında (kan taşıyan tüpler) kanama ve sızıntının yanı sıra trombositlerde (kanın pıhtılaşmasını sağlar) düşük seviyede kan görülmesine neden olur. İkincisi dang şoku sendromudur ve tehlikeli derecede düşük tansiyona neden olur.
Dang virüsünün dört farklı türü vardır. Virüslerin bir türü kişiye bulaştığında, hayatının sonuna kadar bu virüs tipine karşı korunur. Bununla beraber, diğer üç virüsten sadece kısa süre için korunabilir. Daha sonra bu üç virüs türünden birini kapması halinde, ciddi sorunlar yaşaması olasıdır.
İnsanları dang virüsünden koruyan bir aşı bulunmamaktadır. Dang hummasını önlemek için yapılabilecek bazı şeyler mevcuttur. İnsanlar kendilerini sivrisineklerden koruyup ısırılma sayısını azaltabilirler. Bilim insanları ayrıca sivrisineklerin yaşam alanlarını daraltarak sivrisineklerin sayısını azaltmayı önermektedir. Dang hummasına yakalanan kişi, hastalığın hafif ya da orta dereceli olması durumunda, sadece yeterli miktarda sıvı tüketerek iyileşebilir. Durum daha ciddi ise, damardan sıvı alımı (iğne ya da tüp yoluyla damara sıvı verilmesi) ya da kan nakli (başka bir kişiden kan verilmesi) gerekebilir.
1960’lardan bu yana daha fazla sayıda insan dang hummasına yakalanmaktadır. Hastalık İkinci Dünya Savaşından bu yana dünya çapında bir sorun haline gelmiş olup 110’dan fazla ülkede yaygındır. Her yıl, 50-100 milyon arası insan dang hummasına yakalanmaktadır. Virüsü doğrudan tedavi etme amaçlı bir aşı ya da ilaç üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Bunun yanı sıra, sivrisineklerden korunmak için çok farklı yollar denenmektedir. Dang hummasının ilk tarifi 1779 yılında yazılmıştır. 20. yüzyılın başında, bilim insanları hastalığın dang virüsünden kaynaklandığını ve sivrisinekler tarafından bulaştığını (ya da yayıldığını) öğrenmiştir.
BULAŞMA
Dang virüsü çoğunlukla Aedes sivrisinekleri, özellikle Aedes aegypti türü sivrisinekler, tarafından bulaşır (ya da yayılır). Bu sivrisinekler genellikle 35° Kuzey ve 35° Güney enlemleri arasında, 1000 m rakım altında yaşarlar. Genellikle gündüz ısırırlar. İnsanı tek bir ısırıkla enfekte edebilirler.
Bazen, sivrisinekler de insanlardan dang kapabilir. Eğer dişi bir sivrisinek enfekte bir kişiyi ısırırsa, dang virüsünü kapabilir. İlk başta, virüs sivrisineğin bağırsağındaki hücrelerde yaşar. Yaklaşık 8-10 gün sonra, virüs sivrisineğin tükürük bezlerine yayılarak salya (ya da "tükürük") oluşturur. Böylece sivrisineğin ürettiği salyada dang virüsü mevcuttur. Yani sivrisinek bir insanı ısırdığında, virüslü salyası insana geçerek ona bulaşabilir. Virüsün bulaştığı sivrisinekler herhangi bir soruna sebep olduğu görülmemiştir – ki bu sivrisinekler hayatlarının sonuna kadar enfekte halde kalırlar. Dangı en fazla yayan sivrisinek türü Aedes aegypti sivrisineğidir. Bunun nedeni insanlara yakın yaşamayı sevmesi ve hayvanlar yerine insanlardan beslenmesidir.Ayrıca, yumurtalarını insan yapımı su kaplarına bırakmayı sever.
Dang bunun yanı sıra enfekte kan ürünleri organ bağışı yoluyla da yayılabilir.Dang taşıyan bir kişi kan bağışlarsa ya da organ bağışlarsa, bunun verildiği kişi bağışlanan kan veya organdan dang kapabilir. Singapur gibi bazı ülkelerde dang yaygındır. Bu ülkelerde her 10,000 kan naklinin 1,6 ila 6’sından dang yayılmaktadır.Dang virüsü hamilelik sırasında ya da çocuk doğduğunda anneden çocuğa da geçebilir.Dang genellikle başka yollarda yayılmaz.
SEBEP
Dang hummasının nedeni dang virüsüdür. Virüsleri adlandıran ve sınıflandıran bilimsel sistemde, dang virüsü Flaviviridae ailesinin ve Flavivirus familyasının bir parçasıdır. Diğer virüslerde aynı aileye aittir ve insanlarda hastalıklara sebep olur. Örneğin, sarı humma virüsü, Batı Nil virüsü, St. Louis ensefaliti virüsü, Japon ensefaliti virüsü, keneyle taşınan ensefaliti virüsü, Kyasanur ormanı hastalığı virüsü ve Omsk hemorajik ateşi virüsü de Flaviviridae familyasındandır. Bu virüslerin çoğu sivrisinekler ya da kene yoluyla yayılır.
