"Bilgili bir ahmak, cahil ahmaktan daha ahmaktır"
Dilimizdeki bazı kelimelerin hem fonetiğine, hem de birden fazla anlam ifade edebilmesine hayranım. Mesela kalender; aynı anda hem yaradılışça alçakgönüllü ve gösterişsizi, hem de sade bir hayattan yana olan ve öyle yaşayanı tarif eder.
Örneğin rindmeşrep… Tek kelimedir ama dünyanın parasında pulunda gözü olmayanı, maddi her türlü şeyi elinin tersiyle iteni, maldan mülkten yüz çevireni anlatır.
Bizim mekanlardan birinin adı misal; Müşkülpesent.
Tamam ‘zor beğenir’ diye de tarif edilebilir ama içine titizliği, rafineliği, kibirden uzak ama mümkün olanın da en iyisini tercih etme gayretini koymazsanız; manasını tam olarak veremez, anlatamazsınız.
Bakın "irfan" da böyle kıymetli bir kelimedir. Sadece bilgi karşılığıyla açıklamanız mümkün değildir. İrfan, bilgiyi gönle indirme, aynı anda onun üzerinden yeni fikir köprüleri inşa edebilme bilgisinin adıdır.
Bilgiye tarih boyunca en kolay ulaşabilen çağda yaşıyoruz. Bir şeyi merak mı ettiniz; yazın hemen Google’a cevabı anında karşınızda hazır. Fakat bu haliyle, eğer aklınızdan ve ruhunuzdan süzülüp gönlünüze inmediyse hala yapay, size ait olmayan, belki ucundan köşesinden anlamını bildiğiniz ama asla ne manaya geldiğini hissetmediğiniz, üzerinizde sırıtan, ağzınızda iğreti duran bir şey üzgünüm o bilgi. Ezberci, kolaycı, gösterişçi…
Derinliksiz, emeksiz, hissiz… İçerikten noksan, söyleyenine yabancı ve maalesef ruhsuz, duygusuz… İnternetten ayak üstü bakıp o topladıklarınızla ancak sıradan bir kaydedici – recorder olursunuz.
O yüzden her fırsatta çok okumanın kıymetini işaret ediyorum. Sizlere söylerken, aslında bir yandan da kendi noksanlarımı temize çekiyorum. Eğer insanların kalbine dokunmak istiyorsanız, önce o bilgiyi kendi yüreğinizde taşıyacaksanız. Ve her şeyden önce de, kendinizi iyi tanıyacaksınız.
İşte buna vurgu yapıyordu Yunus; “İlim ilim bilmektir / ilim kendin bilmektir / sen kendini bilmez isen / bu nice okumaktır” şiirinde.
Velhasıl bilgiye ulaşmanın kolaylığı, sizi şaşırtmasın. Bilgi başka şeydir, irfan bambaşka... Moliere’nin şu sözü küpe olsun hepimizin kulağına: “Bilgili bir ahmak, cahil bir ahmaktan daha ahmaktır.”