Geç gelen fatura KDV’si indirilebilecek, ancak fatura tutarı ne olacak!

Mükellefler için özellikle hesap döneminin son aylarına ait olup takip eden hesap döneminde gelen faturalar yıllarca sorun teşkil etmekteydi. Zira bu faturalara ait tutar dönemsellik ilkesi gereği gider veya maliyet, KDV’si ise indirim olarak dikkate alınmamaktaydı.

ESKİ UYGULAMA

Bilindiği üzere 3065 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında indirim hakkı, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabiliyordu.

Yani 2018 yılına ilişkin bir faturaya ait KDV sadece 2018 yılında indirim konusu yapılabiliyordu.

Mükellefler için sürekli sorun olan bu durum 7104 sayılı Kanun ile KDV yönüyle çözüme kavuşmuştur.

YENİ UYGULAMA

7104 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, 3065 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yapılan değişiklikle 1/1/2019 tarihinden itibaren indirim hakkı, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilecektir.

Buna göre, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı içinde defterlere kaydedilen belgelerde gösterilen KDV, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı içinde defterlere kaydedilmesi halinde indirim konusu yapılabilecektir.

Burada tartışma konusu, 2018 yılına ait geç gelen faturanın KDV’si 2019 yılında indirim konusu yapılıp yapılamayacağı idi.

Zira yeni düzenleme 01.01.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girmekteydi. Dolayısıyla 2019 yılına ait geç gelen fatura KDV’si 2020 yılı sonuna kadar indirim konusu yapılacağı görüşü yaygındı.

Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca 15 Şubat 2019 tarih ve 30687 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 23 seri no.lu KDV Genel Uygulama Tebliği’nde değişiklik yapılmasına dair tebliğ ile 2018 yılına ait faturaların KDV’sinin 2019 yılında indirilebileceğini açıklamış ve bu konudaki farklı görüşleri ortadan kaldırmıştır.

Mükellef odaklı hizmet anlayışını ilke edinen Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı bu düzenlemesiyle söz konusu ilkenin uygulanışına çok önemli bir örnek göstermiş oldu.

Buna göre, 2018 takvim yılına ilişkin mal ve hizmet alımlarına (vergiyi doğuran olayı 2018 yılında gerçekleşen) ait belgelerin 2019 takvim yılı aşılmamak şartıyla ilgili defterlere kaydedilmesi halinde, bu belgelerde gösterilen KDV tutarları indirim konusu yapılabilecektir.

GEÇ GELEN FATURANIN KDV HARİÇ TUTARI GİDER VEYA MALİYET KAYDI YAPILABİLİR Mİ?

Beyan esasına dayanan vergi sistemimizde gelir ve kurumlar vergilerinde vergi matrahının hesaplanmasında dönemsellik ilkesi temel esastır. Buna göre, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı içinde defterlere kaydedilen belgelerde yer alan tutarların gelir veya kurumlar vergisi açısından dönemsellik ilkesi gereği vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği hesap dönemine ilişkin kazancın tespitinde dikkate alınması mümkündür.

6102 sayılı TTK ve VUK ’ta belirlenen hesap dönemine ilişkin hükümler ve VUK 219.maddesinde belirlenmiş kayıt süresi geçtikten sonra gelen faturanın ilgili döneme kayıt edilmesi ve ilgili yılın kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması normal şartlarda mümkün değildir.

Bu durum ancak düzeltme beyannamesinin verilmesiyle mümkün olmaktadır.

Eski uygulamada geç gelen faturanın kayıtlara alınması konusunda ilgili olduğu yıla ilişkin düzeltme beyannamesi verme seçeneği dışında geç gelen bu faturanın işletmeye ulaştığı cari yılda kayıtlara alınması ve KDV dâhil olarak 681-Önceki Dönem Gider ve Zararları olarak hesaplara kaydedilmesi yöntemi ile muhasebeleştirilmekte ve KDV dâhil tutar Nazım Hesaplarda Kanunen Kabul Edilmeyen Gider (KKEG) olarak takip edilmekteydi.

Yapılan düzenleme sonrasında geç gelen fatura için mükelleflerin tercihlerini 7104 sayılı kanunla getirilen düzenlemeye uygun olarak KDV indirim haklarını bu kapsamında kullanmaları faturanın bedelinin ise indirim konusu yaptıkları dönemde (cari yılda) 681-Önceki Dönem Gider ve Zararları olarak hesaplarına KKEG olarak kayıt etmeleri gerekir.

BİR ÇELİŞKİ

3065 sayılı KDV Kanunun 29/3 ile getirilen düzenleme 30/d maddesindeki “Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi” hükmü gereğince fatura muhteviyatı kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınan bir faturanın hesaplanan KDV’sinin indirim konusu yapılması kendi içinde bir çelişki meydana getirmektedir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu 3/A maddesinde "Vergi kanunları lafzı ve ruhu ile hüküm ifade eder. Lafzın açık olmadığı hallerde vergi kanunlarının hükümleri, konuluşundaki maksat, hükümlerin kanunun yapısındaki yeri ve diğer maddelerle olan bağlantısı göz önünde tutularak uygulanır" denilerek vergi kanunlarının nasıl uygulanması gerektiği açıklamıştır.

3065 sayılı KDV kanunun 29/3 ile getirilen düzenleme mezkûr kanunun 30/d maddesindeki düzenlemeye göre hem özel düzenleme hem de yayım tarihi itibari ile sonradan yürürlüğe girdiğinden KDV indirimi uygulaması (geç gelen faturaların KDV'lerinin takip eden takvim yılı aşılmadığı sürece ilgili defterlere kaydedilmek suretiyle) sorun teşkil etmeyecektir.

Ancak bu çelişki yine Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın mükellef odaklı hizmet anlayışı çerçevesinde ortadan kaldırılabilir. Geç gelen faturanın KDV hariç tutarının da ertesi hesap döneminde gider ve maliyet yazılabileceği yönünde, dönemsellik ilkesinin istisnai bir hükmü şeklinde bir düzenleme hem çelişkiyi, hem de sorunu ortadan kaldıracaktır.

ÖRNEK UYGULAMA

2018 yılına ait giderlerle ilgili olarak hesap dönemi kapandıktan sonra gelen faturalara ilişkin yapılması gereken işlemleri aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür;

Geç gelen fatura 2018 tarihli ise;

Sonuç olarak geç gelen faturanın KDV’sinin ertesi takvim yılında indirim konusu yapılabilmesi doğru ve yerinde bir düzenleme olup, pek çok mağduriyetin önüne geçmiştir. Uygulamanın 2018 yılı faturalarının KDV’ sinin 2019 yılında indirime konu edebileceği yönündeki Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı açıklamaları yerinde ve doğru olmuştur.

Ancak, geç gelen faturanın KDV hariç tutarının da ertesi hesap döneminde gider ve maliyet yazılabileceği yönünde, dönemsellik ilkesinin istisnai bir hükmü şeklinde bir düzenleme bu alandaki sorunları ve mağduriyetleri tamamen ortadan kaldıracaktır.

Çözüm, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın mükellef odaklı hizmet anlayışı ilkesinde saklıdır.

HAS  SÖZ

(Bilge insan çalışmasına bilgisiz de boş hayallerine güvenir.)

- Hz. Ali (r.a.)

YMM. Hasan ERARSLAN

ymm.hasanerarslan@gmail.com