Küresel bir pandemiyle (COVİD-19) karşı karşıya olduğumuz bu günlerde insanlık tarihinin son yüzyılda gördüğü en büyük krizlerden birini yaşamaktayız. En büyük temennimiz tüm dünyada ve ülkemizde bu krizin bir an evvel sona ermesi. Bunun için milletçe savaşıyor ve zorunlu olmadıkça sokağa çıkmamaya evde kalmaya özen gösteriyoruz. Tabi evde kalmanın da maliyeti var.
Konutu, işyeri, dükkanı, bürosu, arsası, arazisi olanlar için bir yıl daha geride kaldı ve Mayıs ayı geldi. Çünkü Mayıs ayı Emlak Vergisinin 1. Taksidinin ödeneceği son ay. Vatandaşlarımızın çok büyük bölümünü ilgilendiren bir vergidir Emlak Vergisi.
EMLAK VERGİSİ ÖDEMELERİ ERTELENİR Mİ?
Koronavirüs salgını nedeniyle birçok sektör ve mükelleflere ilişkin beyan ve ödeme sürelerinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca ertelemeler yapılmıştır. Emlak vergisi bilindiği üzere belediyelerce tahsil edilen bir vergidir. Dolayısıyla bir erteleme olabilmesi için yasal düzenleme gereklidir. Emlak Vergisi borcu ertelemesi için de meclise kanun teklifi verilmiş ancak yazımız tarihine kadar görüşmeye alınmamıştır. Bu nedenle ödeme takvimi kanuni süresinde devam edecek.
Peki bu vergiyi kimler, nasıl, nereye, nasıl ödeyecek? Ödemez ise ne olur? Kimler bu vergiyi ödemeyebilir.
EMLAK VERGİSİ ORANI
Emlak Vergisi oranı, sahibi olunan gayrimenkulün;
- Konut, konut dışı bina (büro, dükkân mağaza vb.), arsa ve arazi olma durumuna,
-Büyükşehir belediye sınırları içinde bulunup bulunmadığına, göre değişiyor.
Bu ayırımlara göre emlak vergisi oranları aşağıda yer alan tabloda gösterilmiştir.
Tablodan da görüleceği gibi, büyükşehir belediye sınırları içindeki gayrimenkullerin emlak vergisi, “yüzde 100 zamlı” olarak alınıyor.
Gayrimenkullere (arsa, arazi, mesken ve işyeri vs.) ait vergiler ödeneceği yıl itibariyle asgari rayiç değerleri üzerinden hesaplanır. Bu mükelleflerin bina, arsa ve arazilerinin 2020 yılı vergi değerleri, 2019 yılı vergi değerlerinin, bu yıla ait yeniden değerleme oranının yarısı oranında artırılması suretiyle bulunacak tutarlar olacaktır.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2020 yılı için oranı % 22,58 (yirmiiki virgül ellisekiz) olarak belirlemiştir. Yani, 2019 ve öncesi alınmış konutlar için 2020 yılında yılı emlak vergisi yeniden değerleme oranı (%22,58/2) %11,29’dur. Dolayısıyla geçen yıla göre %11,29 zamlı Emlak Vergisi hesaplanacaktır.
Ayrıca Emlak Vergisi Bina Kültür Varlıkları Katkı Payı hesaplanmaktadır.
Bir diğer ismi ile taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payı, her yıl tahakkuk eden emlak vergisinin %10’u oranında alınan bir katkı payıdır.
Örneğin; Amasya’da Ömer Bey’in 500 bin lira değerindeki evi için 500 TL Emlak Vergisi; 50 TL Bina Kültür Varlıkları Katkı Payı olmak üzere toplam 550 TL ödemesi gerekecektir.
EMLAK VERGİSİ ÖDEME TARİHLERİ
Gayrimenkul sahibi olanlar için Emlak Vergisi ödeme tarihi her yıl Mayıs ayı sonu ve Kasım ayı son günü olmak üzere 2 eşit taksitte ödenmektedir.
Bu nedenle 2020 Emlak Vergisinin ilk taksitinin ödeme süresi 31 Mayıs’ta sona ermektedir. 31 Mayıs Pazar gününe denk geldiği için 1 Haziran 2020 Pazartesi ilk taksitin son ödeme günüdür. İkinci taksite ilişkin bu süre 2020 Kasım ayının son günüdür.
EMLAK VERGİSİNİ NASIL ÖDEYEBİLİRSİNİZ
Emlak Vergisi ödemeleri ilgili gayrimenkulün bağlı olduğu Belediye Başkanlığı Hesaplarına yapılmaktadır. İnternet üzerinden ödeme alan belediyelerde ise ilgili belediyenin web sitesinden Kredi Kartı sistemi ile ödeme yapılabilmektedir. Ayrıca PTT ve İnternet Bankacılığı sisteminden havale yöntemi ile de vergi ödemesi yapabilirsiniz.
EMLAK VERGİSİNİ ÖDEMEMENİN CEZASI
Emlak vergisinin zamanında ödemeyen mükellef geciken taksit için her ay 6183 Sayılı Kanun hükmüne göre tespit edilen oranda gecikme cezası ödemek zorundadır. Yani, ödenmeyen her ay için % 1,6 (Yüzde bir virgülaltı) oranında gecikme cezası hesaplanır. Vergi aslı ile hesaplanan gecikme zammı birlikte ödenmek zorundadır.
EMLAK VERGİSİ’Nİ KİMLER ÖDEMEYECEK ?
1. Geliri sadece kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından, örneğin SSK’dan aldıkları emekli aylığından ibaret olanlar ile bunların dul ve yetimleri,
2. Hiçbir geliri olmayan ev hanımları ve işsizler,
3. Gaziler,
4. Engelliler,
5. Şehitlerin dul ve yetimleri, “indirimli (sıfır oranlı) Emlak Vergisi” uygulamasından faydalanabilir.
İndirimli yani “sıfır oranlı” Emlak (bina) Vergisi avantajından, Türkiye sınırları içinde;
1. Brüt alanı 200 m2’yi aşmayan,
2. Tek konuta sahip olanlar (intifa hakkına sahip olunması dahil) yararlanabilirler.
Konutu nedeniyle, “sıfır oranlı Emlak Vergisi” avantajından yararlanmak isteyenlerden;
Hiçbir geliri olmayanlar, Emekliler ile bunların dul ve yetimleri, Gaziler ile Şehitlerin dul ve yetimlerinin, Engellilerin kendilerini ilgilendiren form ve belgeleri ilgili belediyeye vermeleri gerekmektedir.
Bildirim formları belediyelerden “ücretsiz” olarak temin edilebilirler.
İndirimli Emlak Vergisi uygulamasından yararlanabilmek için konutta “bizzat oturma” şartı yoktur.
İkamet olarak kullanılan yazlık için indirimli bina vergisi (sıfır) uygulamasından yararlanacaktır.
Bir konutun işyeri olarak kullanılması veya bir bölümünün işyeri olarak kiraya verilmesi halinde “indirimli (sıfır oranlı) Emlak Vergisi” uygulamasından faydalanamaz.
Birden fazla meskeni olanlar veyahut birden fazla meskende hisseye sahip olanlar “sıfır oranlı Emlak Vergisi” avantajından yararlanması mümkün değil.
Emekliler, ev hanımları ve işsizlerin 2019 yılında 40 bin TL’yi aşan menkul sermaye iradı (mevduat faizi, repo, döviz tevdiat hesabı faizi, fon payı geliri vb.) geliri varsa, 2020 yılında sıfır oranlı Emlak Vergisi’nden yararlanamazlar.
Sıfır oranlı Emlak Vergisinden faydalanma şartlarını taşıyan Emlak Vergisi mükellefleri, geçmişte fazla ödemiş oldukları Emlak Vergilerini iade alabilirler.
Bu durumda olanlar ilgili belediyeye muaf olduklarını yazılı bir dilekçe ile bildirerek, geçmiş dönemlerde fazla ödedikleri vergilerin iade edilmesini talep etmeleri gerekmektedir.
İade talepleri geriye dönük 5 yıl (zamanaşımı süresi) süre için yapılabilecek olup, 2015-2016-2017-2018-2019 yıllarına ait fazla ödenen vergiler iade talep edilebilir.
Belediyeler, fazla ödenen bu vergileri, Emlak Vergisi Kanunu kapsamında iade etmek zorundadırlar.
HAS SÖZ
“Mal sahibi, mülk sahibi
Hani bunun ilk sahibi
Mal da yalan mülk de yalan
Var biraz da sen oyalanan.”
(Yunus Emre)