Erbain ve Hamsin

21 Aralık’ta Güney Yarımküre'de yılın en uzun günü yaşanır, ardından yaz mevsimi başlar. Sonrasında günler yavaş yavaş kısalır, 21 Mart’a gelindiğinde yılın en uzun gecesi yaşanır ve kış mevsimi başlar.

*

Türkiye’nin dâhil olduğu, Kuzey Yarımküre'de ise yılın en uzun gecesinin yaşandığı 21 Aralık, sonbaharın bittiğinin, kışın başladığının işaretidir.

22 Aralık sabahı başlayan kış mevsimi, baharın başladığı 21 Mart’a kadar devam eder. Bu zaman zarfında günler uzar.

*

21 Aralık ile 21 Mart arasında doksan gün süren kış mevsimi, Erbain ve Hamsin olarak iki farklı bölüme ayrılır.

21 Aralık gecesi başlayıp 30 Ocak’ta biten kırk günlük döneme Erbain denir. Erbain, Arapça kırk (40) demektir.

Halk arasında, Erbain yerine Zemheri veya Karakış isimleri de kullanılır.

Kırk günlük bu dönemde çok şiddetli soğuklar olur.

Hava sıcaklıklarının bu denli düşmesinin nedeni, dünyanın konumu nedeniyle, soğukların yukarıdan (tepeden) gelmesidir. Havalar bulutlu olduğunda soğuk havanın yeryüzüne inmesi azalır, bulutsuz günlerde/gecelerde ise rekor derecede soğuklar olur.

Kış mevsiminin 30 Ocak-21 Mart arasında yaşanan ikinci bölümüne ise Hamsin adı verilir.

Hamsin 50 gün sürer.

Hamsin, Arapça elli (50) demektir.

Bu elli günlük sürede soğuklar tepeden değil yandan gelir. Dağlar – tepeler soğuğun etkisini kırar. Açık alanda ise Hamsin’e has kuru soğuk rüzgâr/ayaz hüküm sürer.