Dolardaki yükselişin ne kadarı komplo, ne kadarı panik?
Profesör Emre Alkin, döviz kurundaki dalgalanmaları SuperHaber'e yorumladı
ÇOK tartışılıyor. Tüm dünyada tersi olurken Türkiye'de euro ve dolar, Türk lirası karşısında tedirgin edici bir şekilde yükseliyor.
Peki gerçekten neden? Bunu mevcut siyasi, askeri ve ekonomik krizlerle, yanlış mali politikalara bağlayanlar var. "Sebebi dövizle ilgili yanlış savunma taktikleri" diyenler var.
Bu kadar artışın nedeninin Türkiye ile ilgili hesabı olan bazı çevrelerin kirli oyunları olabileceğini söyleyenler de mevcut.
Öte yandan, Merkez Bankası'nın arada müdahalelerine rağmen yükseliş neredeyse hiç durmazken, yetkililerden net bir açıklama gelmiyor.
Spekülasyonlar ve dolar-euro ile ilgili "yeni rekorlar gelecek" iddiaları arasında tabii ki bu karamsar tabloda ekonominin sarsıntıları günlük hayatta giderek hissediliyor.
Bütün bu kargaşada işin uzmanı Profesör Emre Alkin'in tarafsız yorumlarına başvurduk.
MİLLET BU TARAF KAVGASINDAN YORULDU
Malum, bugünlerde herkesin kafası karışık. Millet, muhalif ve tarafların yaptığı yorumların arasına sıkışıp gerçekten neye inanacağını şaşırmış durumda.
Artık hoşgörü kalmadığından medenice tartışmak yerine karşıt görüşten hemen herkes birbirini 'şucu, bucu' diye suçluyor. Ya da 'tek doğruyu' kendisi bildiğinden hareketle, karşı tarafa saldırıya geçiyor. Ama biz bu ülkenin esenliği için sadece tarafsızlık peşindeyiz. O nedenle, şimdi Emre Alkin Hoca'mızın tarafsız bir bakışla neler dediğine bakalım.
Alkin'in SuperHaber okurları için yaptığı açıklamaya göre bakalım bu tehlikeli artışının sebepleri neler?
İŞTE O AÇIKLAMALAR;
''Piyasalardaki fiyat hareketlerini yakından takip edenler, neyin normal neyin anormal olduğunu gayet net şekilde görürler. Uzmanlar ve analistler anormalliklere bilimsel ya da teknik bir sebep bulabilmek için uğraşırlar genellikle.
EKONOMİ İNSAN KARAKTERİDİR
Ben her gelişmenin arkasında teknik bir sebep arayanlardan değilim. Ekonomi nihayetinde içinde insan karakteri olan bir olgudur, ve tamamıyla pozitif bilim ile izah edilmesi imkansızdır.
FARK EDERLER VE...
Çoğu zaman piyasa aktörleri, yatırımcılardaki panik halleri ya da aşırı risk alma iştahını fark ederler ve bu durumu lehlerine kullanacak ortamlar yaratırlar. Fiyatlar aşırı derecede şişip, sabun köpüğü gibi patlamadan hemen önce ellerindekilerini paraya çevirirler, veya aşırı kötümserlikten yararlanıp panik halinde satış yapanların ellerindekileri çok ucuza toplarlar. Bunun için de yatırımcılar psikolojileri üzerinde bazı "dokunuşlar" yaparlar.
Eğer yukarıda belirttiğim durumların varlığını kabul ediyorsanız, o zaman piyasalarda farklı maksatlarla dalgalanmalar yaratmak isteyenlerin varlığını ya da ihtimalini de kabul etmeniz gerekir.
DİĞER TARAF?
Başka bir siyasi görüşü destekleyen veya bilimin korunaklı alanlarında kalmak isteyen uzmanlar böyle bir topa girmek istemezler. "Aman şimdi dertsiz başıma dert almayayım" demelerini de demokratik bir hak olarak kabul etmek ve saygı göstermek gerekir.
ARTIŞ SEBEPLERİ DAHA FAZLA
Açıkçası Türkiye'de Dolar/TL'nin yükselmesini sağlayacak sebepler, düşmesini sağlayacak sebeplerden daha fazla. Hatta, Dolar/TL'nin düşmesi için şu an herhangi bir sebep görmüyorum. Aksine siyasetin her kademesinden gelen açıklamalar Dolar/TL'nin yükselişini körükler nitelikte oluyor.
AÇIKLAMALARA DİKKAT EDİLMELİ
"Aslında ben onu demek istemedim" ya da "Lafın gelişi söyledim" demekle iş bitse tamam. Yerli veya yabancı olsun, tüm yatırımcılar Ankara'da söylenen her sözü ciddiye alıyorlar. Çok dikkat etmek lazım.
3.50'YE DEK TAMAM DA YA SONRASI?
Özetle, kur seviyesinin şu anki durumunu sadece ekonomik ya da siyasi nedenlere bağlamak hatalı olur. Kendi kendime soruyorum ben de sürekli: "Dolar/TL'nin bu kadar çabuk 4.00 seviyesine yaklaşması için sebep var mı?". Bana göre 3.00'den 3.50'ye gelişi ekonomik modelin eskimiş olmasına dayanan bir enerji birikimiydi. İç ve dış siyaset de bu duruma ivme kazandırdı.
PEKİ NE OLDU DA 4'E GELDİ?
Ancak, 4.00'a doğru hızla gelişi aklımı kurcaladı. Ne oldu da yatırımcılar bu kadar paniklemişti?
Sabah gazetesi yazarlarından Dilek Güngör, yatırımcıları tedirgin eden bazı söylentilerin altını çizmiş dünkü yazısında. "Bir şeyin söylentisi bazen gerçekleşmesinden beterdir" derler ya, onu demek istemiş.
İNKAR EDEMEYİZ
Ancak bu söylentileri körükleyerek, komplo teorileri üreterek piyasaları dalgalandırmak isteyenlerin varlığını inkar etmek bizi çıkmaza sokar. Bunu yapanların amacı basitçe kar etmek de olabilir ya da siyaseten hükümeti zora sokmak da olabilir vs vs.
TEK GERÇEK VATANDAŞIN ÖLÜMSÜZLÜĞÜ
Sonuca odaklanırsak, altı çizilmesi gereken tek şey şu: "Vatandaş ölümsüzdür". Siyasetçiye inanan, inanmayan, işine geldiği zaman destek veren, işine gelmediği zaman yerden yere vuran da vatandaştır. İstediğine inanır, istemediğine inanmaz. Ölümsüz olmasına rağmen, yarın ölecekmiş gibi yaşar.
KENDİNİ SAĞLAMA ALIR
"Mal canın yongasıdır" onun için. Kolay kolay bir kuruşunu bile feda edemez. Piyasalarda panik havası varsa, kendini sağlama alır.
ORTALIĞI BULANDIRANLAR DA VAR
Dolar/TL'nin yükselmesinin önemli bir kısmının teknik veya pratik sebeplere dayandığını kabul etmekle beraber, binlerce yıldır bilinen stratejilerle ortalığı bulandırmak isteyenlerin varlığını yadsıyamam.
ŞİKAYET DEĞİL ÇALIŞMA
Ancak, komplo yapanlardan şikayet etmek yerine, komplocular için uygun ortam yaratmamak için çalışmayı daha büyük meziyet saydığımı belirtmeliyim.
